बुद्ध र बौद्ध धर्मको तात्पर्य गौतम बुद्धसम्बन्धी मुख्य मुख्य कुरा र उनले दिएका नैतिक शिक्षाका उपदेशहरू हुन् भन्ने बुझाइ गलत नै त होइन, तर यो बुझाइ पर्याप्त पनि होइन । यस अवस्थामा बुद्ध र बौद्ध धर्मबारे जान्न बुझ्न चाहने जो कोहीले पनि थप अध्ययन त गर्नै पर्दछ । इ.पूू. ५६३ मा गौतम बुद्ध लुम्बिनीमा जन्मेको…
Category: Books
किताब लेखन तथा प्रकाशन मेराे अर्काे क्षेत्र हाे । हालसम्म बाैद्ध अध्ययनसम्बन्धी ११ वटा किताब प्रकाशित छन् भने अन्य विषयका किताब प्रकाशनकाे प्रतीक्षा छन् ।
बुद्ध विमर्श
गौतम बुद्धको दैनिक जीवन चर्या कस्तो थियो ? उनका गुरु को थिए अथवा थिएनन् ? कसरी बोधि लाभ गरी बुद्ध बने ? बुद्धसँग भिक्षु बन्ने पहिलो र अन्तिम व्यक्ति को थिए ? पहिलाे र अन्तिम बन्नुकाे कारण के थियाे ? बुद्धसँग के कस्ता खुबीहरु थियो ? बुद्ध भनेकैं के हो ? के कस्ता हुन्छन् आदि…
शब्दभन्दा पर बाैद्ध दर्शन (लेखकीय)
कतिपय व्यक्ति बौद्ध धर्म भन्नु हुँदैन, यो धर्म होइन भन्ने आग्रह राख्छन् । उनीहरूका अनुसार यो दर्शन हो र धर्म बनाएर गौतम बुद्धलाई अन्य धर्मका देवी देवतासरह प्रस्तुत गर्नु गल्ती हो । धर्म र दर्शनको यो बुझाइले कतिपय अवस्थामा असहज पनि बनाइदिन्छ । तर पूजापाठ, कर्मकाण्ड तथा रुढीवादी विषयवस्तुलाई धर्म र नैतिक शिक्षाका कुराहरूलाई दर्शन…
बौद्ध इतिहासको उत्खनन्
विमल आचार्य बसन्त महर्जनलाई बौद्ध धर्म/दर्शनका आधिकारिक खोजकर्ता मान्न सकिन्छ । किनभने, बुद्धसँग सम्बन्धित सातओटा पुस्तक प्रकाशित छन् उनका । उनको नयाँ पुस्तक खश साम्राज्यमा बौद्ध धर्मको उत्थान र पतन बौद्ध अध्ययन केन्द्रीय विभाग, त्रिविमा बुझाइएको शोधपत्रको परिमार्जित र विस्तृत रूप हो । पुस्तकमा उनले खश साम्राज्य बौद्ध धर्मप्रधान थियो भन्ने ‘हाइपोथेसिस’ पुष्टि गरेका छन्…
काठमाडाैंमा पुस्तक पाइने मुख्य पसलहरू
रत्न पुस्तक भण्डारमाइतीघर रत्न बुक डिस्ट्रिब्युशन्सबागबजार हिमालयन बुक सेन्टरबागबजार बुक पाराडाइजजमल कार्य विनायक बुक्स एण्ड स्टेसनरीकुमारी गल्ली, मरुटोल, बसन्तपुर पिपलबाेट, न्यूराेड धर्म पुस्तक भण्डारखास्ति (बाैद्ध, धारा टाेलमा अामा बेकरीकाे माथि) न्यू टि.यू. बुक एण्ड स्टेशनरी त्रिभुवन विश्वविद्यालय परिसर (कीर्तिपुर) मुगुम बुक शपखास्ति (बाैद्ध) <स्तूप परिसरबाहिर पश्चिमकाे बाटाे>…
उत्तरी नेपालमा बाैद्ध धर्म
उत्तरी नेपालमा प्रचलित बौद्ध धर्मलाइ तिब्बती बौद्ध धर्म पनि भनिन्छ । तिब्बतमा विकास भएकाे बाैद्ध धर्म नै नेपालकाे उत्तरी क्षेत्रमा अाएकाे र परम्पराहरू उतैकाे भएका कारण तिब्बती बाैद्ध धर्म भन्नुमा अन्यथा लिनु पर्दैन । तर उत्तरी नेपालमा प्रचिलत बाैद्ध धर्म वा अभ्यासमा स्थानियता पनि पाइन्छ जसकाे अध्ययन हुनु पर्दछ । तिब्बतबाट अाएका भएपनि कतिपय कुरा …
बुद्ध र मानव अधिकार
मानव अधिकार अाधुनिक विश्वका लागि नाैलाे अवधारणा र अभ्यास हाे । मानव अधिकारकाे अभावमा मानवले प्रतिष्ठापूर्ण जीवन विताउन सक्दैन । तर मानव अधिकार नै भनेर उल्लेख नपाइए पनि गाैतम बुद्धका उपदेशहरू मानवअधिकारकाे अवधारणासँग नजिक रहेकाे पाइन्छ । मानव अधिकारकाे अवधारणा तथा यससँग सम्बन्धित घाेषणापत्र, महासन्धी, अालेख तथा अन्य कुराहरूकाे चर्चा गर्दै ती सँग बाैद्ध विषयवस्तुकाे…
खश साम्राज्य र बाैद्ध धर्मकाे उत्थान र पतन
पश्चिम नेपालकाे कर्णाली क्षेत्रस्थित सिंजा उपत्यकालार्इ राजधानी बनार्इ र्इशाकाे बाह्राैं शताब्दीमा तिब्बतकाे खारी प्रदेशका राजा नागराजले स्थापना गरेकाे खश साम्राज्य धार्मिक रूपमा मूलतः बाैद्ध साम्राज्य थियाे । पहिले नै बाैद्ध धर्मकाे प्रवेश भइसकेकाे खशान क्षेत्रमा खश साम्राज्य स्थापनापछि बाैद्ध धर्मले धेरै मात्रामा उन्नति गरेकाे थियाे । तर चाैधाैं शताब्दी अाइपुग्दासम्ममा याे साम्राज्यकाे विघटन हुनुका साथै…
बुद्ध एक भ्रम अनेक
कुनै पनि व्यक्ति जब समष्टिका लागि महत्वपूर्ण हुन्छन्, उनका बारेमा विभिन्न थरीका कथाकहानी तथा किम्बदन्ती तथा लोकोक्तिहरूको सिर्जना हुन थाल्छन् । अनि मान्छेहरू उनका बारेमा बढाइचढाइ कुरा गर्न थाल्छन्, जुन नौलो होइन । यसबाट वास्तविकता ओझेलमा पर्ने मात्रै नभएर विकृति नै बढाइदिने र समस्यामा पार्ने संभावना हुन्छ । प्रसंशाका क्रममा निस्कने यस्ता अतिरञ्जित कुराहरूले कतिपय…